In opdracht van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bestudeerde Sweco Belgium de aanleg van de 5,5 kilometer nieuwe tramlijn 9 tussen Simonis en de Heizelvlakte. Die verbindt de metrolijnen Simonis-Heizel, Jette en het oosten van Ganshoren met elkaar. In 2012 werd het uitvoeringsdossier opgemaakt. De uitvoering startte in 2015 en is afgelopen in 2019.
Doel van de werken is om het commerciële centrum van Jette (Spiegelplein), de scholen, de Modelwijk, het Universitair Ziekenhuis VUB en de Heizel beter bereikbaar te maken. Langs het hele traject wordt de openbare ruimte van gevel tot gevel heringericht. De tram krijgt een eigen bedding, de kruispunten worden veiliger en er komen betere voorzieningen voor voetgangers en fietsers.
CONTEXT
Met de nieuwe tramlijn 9 bouwt Brussel verder aan een groeiend multimodaal netwerk voor openbaar vervoer. Ze hoopt hiermee de toegankelijkheid van het noordwestelijk deel van haar stad te verbeteren. De lijn versterkt de knooppuntfunctie van metrostations Simonis en Heizel. Tijdens het ontwerp ging bijzondere aandacht naar vlotte overstapmogelijkheden tussen de tram en het GEN-netwerk. Ook het UZ Brussel krijgt er een nieuwe duurzame verbinding bij en wordt beter bij het Brussels Hoofdstedelijk Gewest betrokken. Het tracé van tramlijn 9 loopt door een zeer divers stedelijk weefsel, van de negentiende-eeuwse stadsuitbreiding over het historisch centrum van Jette tot meer recente bebouwing uit de tweede helft van de twintigste eeuw.
TRAJECT
Tramlijn 9 vertrekt aan de ondergrondse halte Simonis en rijdt achtereenvolgens langs het Astridplein (Spiegelplein), de Eeuwfeestsquare en het Koning Boudewijnpark tot aan de Oude Afspanning. Vervolgens gaat hij via de Laarbeeklaan naar het UZ-Brussel. Het laatste deel van het 5,5 kilometer lange tracé loopt van de Dikkebeuklaan en de Generaal de Ceunincklaan naar de Houba de Strooper Laan. Door rijwegen en kruispunten te reorganiseren, neemt het aandeel onverharde en permeabele oppervlaktes langs het tracé toe met 12 %, van 32.000 m² naar 45.000 m². Nagenoeg de hele trambaan wordt uitgevoerd in een waterdoorlatende grasbedding en er komen meer dan 200 nieuwe bomen. De integrale aanpak van deze heraanleg biedt mogelijkheden om de publieke ruimtes te herwaarderen en de verkeersleefbaarheid ervan te verhogen. Het openbaar domein wordt dan ook in hoofdzaak ingericht voorvoetgangers en fietsers.
HERAANLEG SPIEGELPLEIN
Sweco bestudeerde ook de heraanleg van het Spiegelplein, waar een nieuwe, ondergrondse parking van 199 plaatsen voorzien is. De plaats die bovengronds vrijkomt versterkt het commercieel en ontmoetingskarakter van het plein. We ontwierpen een plein waar het aangenaam vertoeven wordt op een terras, op een bank in de zon of in de schaduw van de bomen, met ruimte voor spelende kinderen aan de fontein. De aangename voet- en fietsgangersomgeving zet bewoners aan om sneller de tram te nemen.
MULTIDISCIPLINAIR TEAM
We gaven de voorkeur aan een brede multidisciplinaire basis. Elke deeldiscipline – stedenbouw, verkeer, landschap, ingenieurswerk, architectuur en stakeholdermanagement & communicatie – werden vertegenwoordigd door verschillende gespecialiseerde medewerkers. Zo bekeken landschapsarchitecten hoe de trambaan optimaal zou inpassen in zijn omgeving. Voor de Jetselaan bijvoorbeeld betekende dit dat we de tram tussen de bestaande dubbele bomenrij konden inplanten en de laan haar groene karakter behield. Bovendien was er veel aandacht voor participatie en communicatie tussen de opdrachtgever, de betrokken partijen en de burgers ten einde een maximaal draagvlak te bekomen.
