Na jarenlange discussies bereikten de Vlaamse overheid, de stad Antwerpen en de burgerbewegingen in maart 2017 een akkoord over de aanpak van de mobiliteitsproblematiek in Antwerpen. In dit zogenaamde toekomstverbond is overeengekomen dat er naast investeringen in de weginfrastructuur en leefbaarheid van de stad (overkapping), ook werk moet worden gemaakt van een geïntegreerd en ambitieus mobiliteitsbeleid dat het autogebruik terugdringt en het gebruik van alternatieven versterkt zodat tegen 2030 een 50/50 verhouding wordt bereikt (nu is dit nog 65/35). Hoe we dit willen bereiken, wordt bepaald in het Routeplan 2030.
Het Routeplan 2030 is met andere woorden een ambitieus, regionaal mobiliteitsplan. Dit wordt opgemaakt voor de 32 gemeenten van de vervoerregio Antwerpen die samen beslissingen nemen. Het werken met vervoerregio’s is voor Vlaanderen nieuw. De oprichting van de vervoerregio’s is ook gekoppeld aan een grondige herstructurering van het openbaar vervoer. De principes hiervoor zijn vastgelegd in het decreet basisbereikbaarheid. Dit gaat uit van een gelaagd mobiliteitssysteem dat meer vrachtgericht is en inzet op de belangrijkste vervoersstromen en waarbij de complementariteit met andere vervoerswijzen wordt versterkt. De verantwoordelijkheid voor keuzes in aanbod en bediening komen hierbij sterker bij de lokale besturen te liggen (i.h.b. voor het aanvullend net en het vervoer op maat).
De vervoerregio Antwerpen is de eerste regio waarvoor een globale mobiliteitsvisie is opgemaakt en goedgekeurd. De gebruiker staat hierin centraal. De reis moet, voor alle modi, maar zeker ook voor de combinatie van modi, veilig, vlot, betrouwbaar en aangenaam zijn (= combimobiliteit). Dit betekent dat er niet alleen een kwaliteitssprong moet worden gemaakt in het functioneren van de netwerken, maar ook in het creëren van gebruiksvriendelijke betaal- en informatieplatformen en het beter afstemmen en kwalitatief verknopen van trein, tram, bus, fiets en (deel)auto in mobiliteitsknopen. Naast het uitwerken van een performant, toekomstbestendig mobiliteitssysteem, zet de vervoerregio ook in op het versterken van nabijheid (korte afstand verplaatsingen) en transit oriented development (koppeling tussen ruimtelijke ontwikkeling en mobiliteit).
De visie wordt vertaald in 10 ambities:
- De uitbouw van het A-net, i.e. een dragend regionaal openbaarvervoernetwerk met snelle, frequente en comfortabele trein-, sneltram- en HOV-busverbindingen
- Kwaliteitssprong fiets door betere verknoping met A-net, uitbouw regionale fietscorridors en veilig, fijnmazig lokaal fietsnetwerk
- Betrouwbare doorstroming hoofdwegen garanderen
- Aansluiting op hoofdwegen verbeteren
- Logistieke hoofdstructuur multimodaal versterken
- Van bezit naar gebruik (Mobility as a Service MaaS) en deelmobiliteit bevorderen
- Intelligent netwerk van knooppunten
- Dynamisch verkeersmanagement voor optimale benutting
- Mobiliteitsmanagement (samen met bedrijven, scholen, instellingen), scherpe monitoring en adaptief bijsturen
- Nabijheid creëren en zorgvuldig locatiebeleid
Voor elke ambitie wordt een programma met strategische maatregelen en acties uitgewerkt. Dit alles wordt vastgelegd in een uitvoeringsprogramma.
Samenwerken staat hierbij centraal. Ook op vlak van procesaanpak is dit project vernieuwend. De visie wordt niet eerst (principieel) goedgekeurd en dan voorgelegd, maar samen met stakeholders – gemeenten, bovenlokale administraties én burgerbewegingen – in een ‘werkbank’ uitgedacht.
Sweco is binnen het consortium verantwoordelijk voor de afstemming tussen inhoud en proces. Dit betekent dat de werkbanken worden gevoed met inhoudelijke voorstellen en dat inhoudelijke feedback en ideeën die opborrelen uit het co-creatief proces inhoudelijk worden getoetst en verwerkt.
