De recente fusie tussen het Havenbedrijf van Gent en Zeeland Seaports (havens van Vlissingen en Terneuzen) tot North Sea Port geeft een positieve dynamiek met nieuwe kansen voor de havenomgeving. North Sea Port wilde op basis van zijn unieke eigen DNA een toekomstvisie opmaken, inspelend op specifieke evoluties en trends. Daarom schreef het bedrijf een opdracht voor een creatieve en inspirerende toekomstverkenning uit, als voorbereiding voor een nieuw strategisch plan voor de haven. Een enthousiast en divers team, getrokken door Rebel en Sweco, heeft de opdracht intussen tot tevredenheid van de haven afgerond.
Een belangrijke stap in deze opdracht vormde het bepalen van het DNA van het geïntegreerde bedrijf in haar ruime omgeving, het zogenaamde havenecosysteem van North Sea Port. Een havenecosysteem is een complexe ruimtelijke structuur waar verschillende goederenstromen, vervoermodi, infrastructuren, technologieën, bedrijven en mensen samenkomen. Hierdoor heeft het een heel belangrijke economische én maatschappelijke functie, op korte én lange termijn, lokaal maar ook (inter)nationaal.
Om de visie voor dit specifieke havenecosysteem te kunnen projecteren op een tijdshorizon van 2030 tot zelfs 2050 maakte Sweco verschillende inspirerende toekomstbeelden op, met het overkoepelende narratief ‘Haven met toekomst’. Hiervoor werd een intensief proces met interne en externe stakeholders en experten gevoerd. Zo werd er onder meer een hackaton georganiseerd, een tweedaagse workshop met ondersteuning van visual consultants van Sweco om de mogelijke toekomstscenario’s te verbeelden. Voorts werden er verschillende interviews met futuristen en experten rond specifieke thema’s van het havensysteem afgenomen. Sweco stond tijdens deze participatiemomenten in voor de expertise op vlak van ruimte, energie, infrastructuur, verkeer en milieu en nam de taak op zich om al deze informatie om te zetten naar toekomstbeelden en een overkoepelend positief narratief.
De toekomstbeelden werden opgedeeld in drie thema’s rond een specifiek havenonderdeel: logistiek, industrie en omgeving. Elk havenonderdeel kreeg een beeld met een eigen schaalniveau dat telkens gelinkt werd aan het grotere havenecosysteem en de toekomstige trends. Het beeld ‘haven-omgeving’ werd op macroschaal uitgewerkt waardoor grootschalige processen in relatie met de omgeving van een stad of buitengebied verbeeld werden. Het beeld ‘haven-logistiek’ kreeg een mesoschaal met middelgrote ontwikkelingen. Dit gaat vooral over de interconnectiviteit en de verschillende veranderingen binnen de transportsystemen. Als laatste werd ‘haven-industrie’ op microschaal bekeken om zo lokale industriële evoluties te verbeelden. Tijdens de opmaak van de tekeningen werd steeds gezorgd dat de beelden zowel afzonderlijk als in één geheel te begrijpen zijn.
Naast de beelden werd ook gekozen om een overkoepelend positief narratief uit te werken. Dit narratief bestaat uit een aaneenschakeling van fictieve gebeurtenissen en interacties tussen personen en goederen in 1 dag. Via deze ‘dag in het leven van…’ kunnen actoren zich inleven in de toekomstige haven aan de hand van een verhaal waarin een fictief hoofdpersonage ‘Stan’ in interactie gaat met verschillende andere personages in een toekomstige, nieuwe ruimtelijke context van het toekomstige havenecosysteem. Het verhaal werd uitgeschreven aan de hand van de diverse input tijdens de participatiemomenten waaraan personen met verschillende achtergronden deelnamen. De tekeningen in het verhaal leggen altijd een duidelijke visuele link naar de toekomstbeelden van de drie thema’s waardoor elk aspect van de toekomstvisie aan bod komt.
Deze beelden kunnen verder ‘leven’ in de toekomstige debatten ter voorbereiding van het strategisch plan voor North Sea Port. En dit zowel intern als met externe stakeholders.
